top of page

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ekdilosis___.jpg
30-3-24
FACTORY 1.jpg

©artefact athens

«Το φαινόμενο της πεταλούδας." Έκθεση σύγχρονης τέχνης στο εργοστάσιο Μουζάκης-Πεταλούδα με 41 εικαστικούς».

Ομιλία του Κώστα Πράπογλου, αρχαιολόγου-αρχιτέκτονα, κριτικού σύγχρονης τέχνης και επιμελητή εκθέσεων, ιδρυτή του οργανισμού artefact athens (www.artefact-athens.org), με τη συμμετοχή των εικαστικών Ειρήνης Γκόνου και Ισμήνης Σαμανίδου (30/3/2024)

Η ομιλία αποτελεί μια παρουσίαση και αποτίμση της έκθεσης σύγχρονης τέχνης «Το φαινόμενο της πεταλούδας /The Butterfly Effect» σε επιμέλεια Κώστα Πράπογλου και οργάνωση του αστικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού artefact Athens, η οποία πραγματοποιήθηκε σε πολυάριθμους χώρους του συγκροτήματος της εμβληματικής κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκης-Πεταλούδα.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεωγραφικό στίγμα της ευρύτερης περιοχής των εγκαταστάσεων του εργοστασίου, που ταυτίζεται με τον άξονα της αρχαίας πομπής των Ελευσίνιων Μυστηρίων επί της Ιεράς Οδού, η έκθεση έφερε το φιλότεχνο κοινό κοντά σε νοήματα εσωτερικής διερεύνησης, υπαρξιακών αναζητήσεων και συναισθηματικής ανάτασης. 
Η φυσική υπόσταση του νήματος ως πρώτη ύλη αλλά και ως παράγωγο/προϊόν σε αναρίθμητες μορφές αποτελεί αναφορά μιας παράδοσης και μιας εθνικής ταυτότητας σε πολλαπλά επίπεδα. Σχηματίζει και νοηματοδοτεί γεωγραφικούς προσδιορισμούς σε φυσικό και μετα-φυσικό επίπεδο, ενώ παράλληλα λειτουργεί και ως εφαλτήριο συναισθηματικών συνάψεων. Τα στοιχεία αυτά απασχόλησαν τους 41 συμμετέχοντες και συμμετέχουσες εικαστικούς. Οι θεατές ταξίδεψαν σε έναν κόσμο όπου αρχιτεκτονική, μηχανές, κλωστές και πολυμεσικά έργα τέχνης συνυπήρξαν αρμονικά, αναπτύσσοντας ενεργό διάλογο με το χωροχρόνο, υφαίνοντας ταυτόχρονα ένα δεσμό μεταξύ της Τέχνης και του Επιχειρείν. Σαράντα ένας καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες παρουσίασαν έργα που ανταποκρίθηκαν στον χώρο (site-specific) και στο εννοιολογικό πλαίσιο (context-responsive) της έκθεσης, δημιουργώντας με το οπτικό, πολυμεσικό λεξιλόγιό τους εγκαταστάσεις χώρου, βίντεο, γλυπτά και ζωγραφική.
Είσοδος ελεύθερη – απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στο: kanari4@bpf.gr

3-4-23

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Performance Costume: New Perspectives and Methods, σε επιμέλεια Σοφίας Παντουβάκη και Peter McNeil. Παρουσιάζουν: Χρύσα Μάντακα, Μαρία Κονομή (3/4/2023) 

Ο τόμος, έκδοση του διεθνούς εκδοτικού οίκου Bloomsbury, συγκεντρώνει μια παγκόσμια ομάδα 34 ερευνητών που προτείνουν νέες προσεγγίσεις, καινοτόμες ερευνητικές μεθόδους, αλλά και έναν κριτικό αναστοχασμό πάνω στις πρακτικέ που επικρατούν στη μελέτη της ενδυματολογίας στη σκηνή, την οθόνη, το μουσείο και το δημόσιο χώρο. Προσεγγίζει το κοστούμι όχι μόνο ως υλικό-καλλιτεχνικό αντικείμενο που ενσαρκώνει ιδέες, αλλά και ως ενεργό παράγοντα στη συλλογική δημιουργική συνεργασία.

 

​

«Γνωριμία με το τερζίδικο κέντημα». Εργαστήρι κεντητικής 4 συναντήσεων με τον Αριστείδη Τζονευράκη (28/1-19/2/2023) 

Ο Σύλλογος Εκπαιδεύσεως Νεανίδων και η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας διοργανώνουν εργαστήριο κεντητικής με τον διακεκριμένο σε Ελλάδα και εξωτερικό ελληνοράπτη Αριστείδη Τζονευράκη.

Το εργαστήριο, που ολοκληρώνεται σε 4 διήμερες συναντήσεις, έχει στόχο να μυήσει τους συμμετέχοντες στις ιδιαίτερες τεχνοτροπίες και τεχνικές της τέχνης των τερζήδων, άξιος συνεχιστής της οποίας είναι ο διδάσκων.

Ο ελληνοράπτης Αριστείδης Τζονευράκης, δίνοντας πνοή σε ένα επάγγελμα που έμοιαζε να έχει εκλείψει, καταπιάνεται με δημιουργικό τρόπο με τις ελληνικές τοπικές φορεσιές αρκετών περιοχών της χώρας μας και παρουσιάζει έργα μοναδικής τέχνης και αισθητικής, συνδυάζοντας με τον καλύτερο τρόπο την παράδοση με την πρωτοπορία. Έχει συνεργαστεί με προσωπικότητες του χώρου του ενδύματος, όπως την Ιωάννα Παπαντωνίου, σκηνογράφο-ενδυματολόγο, Πρόεδρο του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου, και με τις σημαντικότερες επιχειρήσεις στο χώρο της μόδας στην Ελλάδα (ZEUS AND DIONE) και στο εξωτερικό (Christian Dior).

Τα νημάτινα υλικά που χρησιμοποιούνται στο εργαστήριο κατασκευάστηκαν από τη νηματουργία Μέντη-Αντωνόπουλου (ΝΗ.Μ.Α.) του Μουσείου Μπενάκη.

​

 

Παρουσίαση του βιβλίου της Δέσποινας Δαμιανού Έργα χειρός. Από τη Μάκρη και το Λιβίσι Μικράς Ασίας στη Νέα Μάκρη Αττικής. Δαντέλες, κεντήματα, φορεσιά. Παρουσιάζουν: Ευάγγελος Αυδίκος, Σοφία Παντουβάκη (28/11/2022)

Η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας εγκαινιάζει σειρά παρουσιάσεων βιβλίων με ενδυματολογικό ενδιαφέρον, με στόχο το κοινό να συναντήσει από κοντά τους συγγραφείς και να συνομιλήσει μαζί τους. 

Στη μελέτη της Δέσποινας Δαμιανού, Έργα χειρός. Από τη Μάκρη και το Λιβίσι Μικράς Ασίας στη Νέα Μάκρη Αττικής. Δαντέλες, κεντήματα, φορεσιά, έκδοση του Πολιτιστικού Συλλόγου Μακρηνών-Λιβισιανών Νέας Μάκρης, παρουσιάζονται εργόχειρα των Μακρηνο-Λιβισιανών γυναικών, που δημιουργήθηκαν τόσο στη Μικρά Ασία, τόπο προέλευσης των ιδρυτών της προσφυγικής πόλης Νέας Μάκρης, όσο και στον τόπο εγκατάστασης μετά τον ξεριζωμό, στη Νέα Μάκρη, καθώς και η τοπική τους φορεσιά. Τα εργόχειρα αυτά συγκροτούν μια από τις πολλές αφηγήσεις της μικρασιατικής προσφυγικής πληθυσμιακής ομάδας που εγκαταστάθηκε στην εν λόγω περιοχή, και της ιστορίας των γυναικών που συνέχισαν, μέσα σε ένα νέο κοινωνικό πλαίσιο, τη χειροτεχνική κεντητική παραγωγή, διατηρώντας τη συλλογική μνήμη και εξασφαλίζοντας με άλλους όρους τη συνέχεια.

​

​

«Από το μουσείο στην οθόνη. Ιστορίες ενδυμάτων». Ημερίδα-συμμετοχή της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων (28/5/2022)

Συμμετέχοντας στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων για το 2022, η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας καλεί μέλη της, επιμελητές ενδυματολογικών συλλογών και μελετητές του ενδύματος, να φέρουν ένα μουσειακό έκθεμα - ένα ένδυμα, ένα ενδυματολογικό εξάρτημα ή ένα κόσμημα, ένα εργαλείο που χρησίμευσε στην κατασκευή ενός ενδύματος,  ένα ύφασμα ή ακόμα κι ένα έργο τέχνης με αναφορά στο ένδυμα - από το μουσείο στην οθόνη.

Μέσα από δεκάλεπτες παρουσιάσεις, τα μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας θα επιχειρήσουν να φωτίσουν γνωστές και άγνωστες πτυχές του επιλεγμένου αντικειμένου, να μιλήσουν για όλες ή κάποιες από τις ιστορίες που ένα ένδυμα μπορεί να αφηγηθεί: από την κατασκευή και τη χρήση του έως την ένταξή του σε μια μουσειακή συλλογή, περνώντας από τη σχέση του με την εποχή του, την κοινωνία που το δημιούργησε και άλλα συγγενικά με αυτό αντικείμενα.

Με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, τα εκθέματα/ενδύματα βγαίνουν από τους τέσσερις τοίχους του μουσείου και συναντούν τους επισκέπτες/χρήστες του διαδικτύου στην οθόνη του υπολογιστή τους.

               [ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ]

​

​

«Αφιέρωμα στη ραπτική» Κύκλος 2 διαλέξεων και μιας συνάντησης στο πλαίσιο της σειράς «Συνομιλώντας» (1-15/12/2021)

Η ραπτική είναι αρχαιότερη τέχνη από την υφαντική, αφού οι πρώτες απόπειρες δημιουργίας ρούχων έγιναν από δέρματα, γούνες και φλοιούς. Αποτελούσε κυρίως γυναικεία ασχολία και θεωρούνταν βασικό στοιχείο της γυναικείας αρετής, συμβατό με τις οικιακές και εργασιακές αναζητήσεις της ιδανικής γυναίκας. Οι άντρες που ασχολούνταν με την τέχνη έραβαν ανδρικά και γυναικεία ενδύματα υψηλότερης ποιότητας και αισθητικής. Επανάσταση στην τέχνη έφερε η εφεύρεση της χειροκίνητης ραπτομηχανής, η οποία στα μέσα του 19ου αι. βοήθησε στη μαζική παραγωγή ειδών ένδυσης και έκανε τα ρούχα πιο προσιτά στο κοινό, ενώ μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στο σπίτι. Δημιουργήθηκαν πολλές σχολές κοπτικής-ραπτικής, που δίδασκαν μοδιστρική σε νέες κοπέλες προερχόμενες κυρίως από τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα. Τον 20ό αιώνα οι ραπτομηχανές έγιναν πιο προσιτές και έτσι αποτέλεσαν αναπόσπαστο κομμάτι της προίκας κάθε γυναίκας μέχρι τη δεκαετία του 1970. Όταν άρχισε η μαζική παραγωγή του έτοιμου ρούχου, οι γυναίκες εντάχθηκαν στο αμειβόμενο εργατικό δυναμικό, έχοντας λιγότερο χρόνο πια για ράψιμο.

Με στόχο να αναδειχθούν όλες οι παραπάνω παράμετροι της ραπτικής, το «Αφιέρωμα στη ραπτική» περιλαμβάνει τις παρακάτω συναντήσεις:

  • «Συνομιλώντας» με τους Χρήστο Πετρίδη, Chief Creative Officer και τον Βενέδικτο Αντύπα, Creative Director του Maison Faliakos. Συντονίζει η Αγγελική Ρουμελιώτη.

  • «”Τα ρούχα που έραβα εγώ μίλαγαν πάνω τους”. Οι μοδίστρες, ως τεχνίτριες, ως  επαγγελματίες, ως εργαζόμενες», με την Κωνσταντίνα Μπάδα

  • «”Τα κορίτσια της Singer”: από την καμαρούλα της οικιακής οικονομίας στη γραμμή παραγωγής του έτοιμου ενδύματος» με τον Γεώργιο Η. Κόνδη

​

​

«”Ελληνική μόδα”: Ελληνική τοπική φορεσιά και μόδα» Κύκλος 2 διαλέξεων και 2 συναντήσεων (2-23/6/2021)

Από τις αρχές του 20ού αι., όταν έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτοι ελληνικοί οίκοι μόδας –ενώ  είχαν αρχίσει να εγκαταλείπονται οι τοπικές ενδυμασίες και να αντικαθίστανται από νέους τύπους–  μέχρι τις μέρες μας, την εποχή της παγκοσμιοποίησης και της γρήγορης μόδας, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για δημιουργίες ενδυμάτων εμπνευσμένων από την ελληνική λαϊκή παράδοση.

Το Λύκειο των Ελληνίδων, η γενιά του ’30, ο διαγωνισμός μόδας του 1937, η αστικοποίηση, η ανάπτυξη του τουρισμού, ο Εθνικός Οργανισμός Ελληνικής Χειροτεχνίας, η εμφάνιση μελών της τέως βασιλικής οικογένειας με τοπικές ενδυμασίες, η χρήση υφαντών και διακοσμητικών στοιχείων από μεγάλους ελληνικούς οίκους μόδας, το «ethnic style» της δεκαετίας του ’70, η «κάπα του βοσκού», οι συλλογές των Jean Paul Gaultier και John Galliano, εμπνευσμένες από τα Βαλκάνια, οι ελληνικές μουσειακές ενδυματολογικές εκθέσεις, η επιτυχημένη πορεία σχεδιαστών μόδας και εταιρειών με δημιουργίες εμπνευσμένες από τις ελληνικές φορεσιές, αλλά και από τα 200 χρόνια της ελληνικής επανάστασης, είναι μερικοί από τους παράγοντες που διαχρονικά συνέβαλαν στην ανάδειξη της «ελληνικής μόδας» και απέδειξαν το ενδιαφέρον για την ελληνική ενδυματολογική παράδοση σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Όλες αυτές οι πτυχές της διαρκώς ανανεούμενης σχέσης ελληνικής μόδας και τοπικής φορεσιάς διερευνώνται στις 4 συναντήσεις του κύκλου:

  • «Μόδα και ελληνικές φορεσιές (20ός αι.-αρχές 21ου αι.): Από το “φολκλόρ” στο “έθνικ”» με τη Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου

  • «1960-1980: Απ’ το τσουράπι στο φουλάρι. Τοπικές φορεσιές, μόδα και εθνική εικόνα» με την Ελένη Παπαθωμά

  • «Συνομιλώντας» με τον Αριστείδη Τζονευράκη, ελληνοράπτη «Αριστοτέχνημα». Συντονίζει η Αγγελική Ρουμελιώτη

  • «Συνομιλώντας» με τον Δημήτρη Ντάσιο, σχεδιαστή μόδας. Συντονίζει η Σοφία Παντουβάκη

​

​

«Η συντήρηση των ιστορικών ενδυμάτων» Κύκλος 3 συναντήσεων με τις Τατιάνα Κουσουλού & Τίνα Χανιαλάκη (8-22/5/2021)

Η συντήρηση ιστορικών ενδυμάτων είναι επιστήμη και συνάμα τέχνη, με μικρή αλλά ουσιαστική ιστορία στη χώρα μας και το εξωτερικό. Αφορά τη μελέτη της φθοράς, την πρόβλεψη της αναχαίτισής της, τι εργασίες βελτίωσης και σταθεροποίησης της κατάστασης διατήρησης των ενδυμάτων και την προετοιμασία τους για έκθεση και προβολή στο πλατύ κοινό.

Ο κύκλος διαδικτυακών μαθημάτων με θέμα «Συντήρηση Ιστορικών Ενδυμάτων» είναι μια σύντομη αλλά περιεκτική παρουσίαση του επαγγέλματος του συντηρητή υφάσματος και των υπηρεσιών που μπορεί να προσφέρει για τη διατήρηση και προβολή των ενδυμάτων ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, με τη μορφή τριών συναντήσεων γύρω από τρεις θεματικές ενότητες. Οι ενότητες θα εμπλουτιστούν με την παρουσίαση επιλεγμένων σχετικών ειδικών θεμάτων και case studies. 

  • Ο κύκλος μαθημάτων απευθύνεται στο κοινό της εταιρείας που ενδιαφέρεται για τη μελέτη και διατήρηση ιστορικών ενδυμάτων, αλλά και σε συντηρητές έργων τέχνης άλλων ειδικοτήτων.

  • Περιλαμβάνει τις ακόλουθες συναντήσεις:

  • Γνωριμία με το επάγγελμα του συντηρητή υφάσματος – πώς γίνεται κανείς συντηρητής

  • Τρόποι αποθήκευσης ιστορικών ενδυμάτων

  • Τρόποι έκθεσης ιστορικών ενδυμάτων

​

​

«Τύποι ενδυμασίας από τις συλλογές του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος» Κύκλος 2 διαλέξεων της Χριστίνας Μέρη (10-17/4/2021)

Ο κύκλος παρουσιάζει δυο βασικούς τύπους του εβραϊκού ενδύματος στον ελλαδικό χώρο του 19ου αι., όπως αποτυπώνονται μέσα από τις συλλογές του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος. Εξετάζει τα μεμονωμένα μέρη των συνόλων, τα είδη των υφασμάτων και τους τύπους κεντήματος που προτιμώνται.

  • Εβραϊκά γυναικεία ενδύματα των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης (αρχές 19ου – αρχές 20ού αι.)

  • Η διακόσμηση των εβραϊκών γυναικείων ενδυμάτων των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης (αρχές 19ου – αρχές 20ού αι.)

​​

 

«Συνομιλώντας» με την Ιωάννα Παπαντωνίου & την Αγγελική Γιαννακίδου Συντονίζει η Νάντια Μαχά (27/3/2021)

Τον Νοέμβριο του 2020 η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας εγκαινίασε τη διαδικτυακή σειρά συνομιλιών «In Conversation», με στόχο την ανταλλαγή απόψεων, ειδήσεων και γνώσεων μεταξύ μελών του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας και ειδικών που έχουν πολλά να πουν για το ένδυμα, το ύφασμα και την έρευνα που έχουν κάνει στους τομείς αυτούς. 
Μετά το επιτυχημένο αυτό ξεκίνημα της σειράς, η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας αποφάσισε να καθιερώσει αυτόν τον τύπο επικοινωνίας με τους ειδικούς και να την επαναλαμβάνει σε μια μόνιμη αλλά χαλαρή βάση, κάθε φορά που γίνεται εφικτό να μοιραστεί μαζί με το κοινό την εμπειρία και την έρευνα συναδέλφων από το χώρο του ενδύματος. 
Οι επόμενες προσκεκλημένες της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας στη σειρά αυτή των διαδικτυακών συναντήσεων είναι η Ιωάννα Παπαντωνίου, πρόεδρος του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος και η Αγγελική Γιαννακίδιου, πρόεδρος και διευθύντρια του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης. Η Νάντια Μαχά συνομιλεί μαζί τους με θέμα την ενδυματολογική και μουσειολογική έρευνα που έχουν κάνει για την παρουσίαση του ενδύματος μέσα από τις μόνιμες (και όχι μόνο) εκθέσεις των φορέων που έχουν ιδρύσει και εκπροσωπούν. Μαζί με την πολύτιμη πείρα τους από το στήσιμο δυο υποδειγματικών μουσείων της περιφέρειας, οι δύο κυρίες μοιράζονται μαζί μας την εμπειρία τους στο θέμα της ένταξης της μόδας σε ένα λαογραφικό μουσείο και τον τρόπο με τον οποίο το προσέγγισαν και το διαχειρίστηκαν.

​

​

«In Conversation»: Συναντήσεις με επιμελητές, μελετητές και καλλιτέχνες με θέμα το ένδυμα ως αντικείμενο μελέτης και έκθεσης (στα αγγλικά) Κύκλος 4 συναντήσεων (27/11-11/12-2021)

Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας συνομιλούν με ερευνητές από το χώρο του ενδύματος, της μόδας και του θεατρικού κοστουμιού, επιμελητές, σχεδιαστές μόδας και καλλιτέχνες που συμμετείχαν σε πρότζεκτ σχετικά με ενδυματολογικές εκθέσεις. Οι προσκεκλημένοι μας, από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, παρουσιάζουν το σκεπτικό και την προετοιμασία των εκθέσεων ή των πρότζεκτ που επιμελήθηκαν την εποχή της πανδημίας και μοιράζονται μαζί μας την εμπειρία τους.

  • «Fabric research in the time of Corona: challenges and ideas» με τη Στέλλα Σπαντιδάκη. Συντονίζει η Έλια Πετρίδου

  • «Curating the Critical Costume 2020 Exhibition: Costume Agency»  με τη Yuka Oyama. Συντονίζει η Σοφία Παντουβάκη

  • «Bags: Inside Out at the V&A, behind the scene» με τη Lucia Savi. Συντονίζει η Μυρσίνη Πήχου

  • «Creating new objects for display: the ATOPOS RIPPING Project» με τις: Μυρσίνη Πήχου, Βάσω Γκαβαϊσέ, Ειρήνη Μίγα,  Aurore Thibout, Christine Stevens καιο Alexandra Kim

28-1
28-11
28-5
1-15-12
2-23-6
8-22-5
10-17-4
27-3
27-11
17-24-6
6-27-3

«The History of Sustainability in Fashion»: Κύκλος 2 διαλέξεων της Linda Welters

(17-24/6/2020)

Κατά τη διάρκεια των δύο διαλέξεων συζητείται η ιστορία της βιωσιμότητας του φαινομένου της μόδας από την εποχή της χειροποίητης παραγωγής ενδυμάτων και της αργής εξέλιξης της μόδας, μέχρι τη γρήγορη μόδα (fast fashion) του σήμερα, περνώντας από τη βιομηχανική επανάσταση και τις ραγδαίες αλλαγές που επέφερε στην αγορά του ενδύματος.

Ο κύκλος διαρθρώνεται στις δύο ακόλουθες διαλέξεις:

  • From Scarcity to Abundance

  • Sustainability post 1900

​

​

 

«Το βυζαντινό ένδυμα»: Κύκλος 4 διαλέξεων της Παρής Καλαμαρά (6-27/3/2020)
Οι δύο πρώτες διαλέξεις μας εξοικειώνουν με τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να προσεγγίσουμε το βυζαντινό ένδυμα, καθώς και με τις παραμέτρους που πρέπει να λάβουμε υπόψη κατά την αποκωδικοποίηση της «γλώσσας του βυζαντινού ενδύματος», και συγκεκριμένα με α) το τεχνολογικό και οικονομικό υπόβαθρο της παραγωγής υφασμάτων-ενδυμάτων, β) την έννοια, τις δυνατότητες και τους περιορισμούς μιας μη λεκτικής γλώσσας, γ) τους διαμεσολαβητές της πληροφορίας γι’ αυτά προς εμάς, δ) τα μέρη της επικοινωνίας, πρωτίστως κατά τη βυζαντινή περίοδο, ε) τους τομείς που μπορούν να φωτίσουν τα βυζαντινά ενδύματα, με ιδιαίτερη αναφορά στο πεδίο του φαντασιακού.

Οι δύο διαλέξεις που ακολουθούν εστιάζουν στις πληροφορίες που αντλούμε για όψεις της βυζαντινής κοινωνίας με οδηγό το ένδυμα: για τις σχέσεις των φύλων, για τη σημασία της ηλικίας, για τυχόν εθνοτικές ή άλλες ομάδες, για τυχόν διαφορετικές ενδυματολογικές επιλογές ανά γεωγραφική περιοχή, για την κοινωνική ιεραρχία κ.λπ. Τα δεδομένα παρουσιάζονται με χρονική αλληλουχία, ώστε να αναδειχθεί η εξέλιξη του βυζαντινού ενδύματος, αλλά και της πολυεπίπεδης χρήσης του, πραγματικής και σημασιολογικής, στο χρόνο.

Οι τέσσερις διαλέξεις έχουν τις ακόλουθες θεματικές:

  • Τα εργαλεία για την προσέγγιση του βυζαντινού ενδύματος

  • Στοιχεία τεχνολογίας του βυζαντινού υφάσματος και ενδύματος

  • Όψεις της βυζαντινής κοινωνίας: Τα φύλα, οι ηλικίες και άλλες πτυχές ατομικής ταυτότητας 

  • Όψεις της βυζαντινής κοινωνίας: Κοινωνικές ομάδες και κοινωνική διαστρωμάτωση  

​​

 

«Κοινωνικές και πολιτισμικές θεωρίες ένδυσης»: Κύκλος 2 σεμιναρίων

με την Έλια Πετρίδου (10-17/1/2020)

Στον κύκλο αυτό των 2 σεμιναρίων, παρουσιάζονται κοινωνικές και πολιτισμικές θεωρίες για την ένδυση, οι οποίες διαφωτίζουν συμβολικές, κοινωνικές, πολιτικές και ενσώματες πτυχές της σχέσης του ανθρώπου με το ένδυμα. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται η συμβολική διάσταση της ένδυσης, με αναφορά σε προσεγγίσεις όπως αυτή του Ρολάν Μπαρτ, ο οποίος εφάρμοσε τη σημειωτική μέθοδο προκειμένου να αναδείξει τη μόδα ως σύστημα νοηματοδότησης και επικοινωνίας. Επίσης γίνεται αναφορά σε θεωρίες όπως ο δομισμός, που εστιάζουν στη σχέση της ένδυσης με την κοινωνική δομή και οργάνωση. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται μεταδομιστικές θεωρίες που επικεντρώνονται στην πολιτική διάσταση του ενδύματος και το μελετούν ως πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, όπως π.χ. το έργο του Μισέλ Φουκώ που μας δίνει τη βάση για να μελετήσουμε την ένδυση ως μηχανισμό άσκησης εξουσίας. Τέλος, εξετάζεται η σχέση του ανθρώπου με τα ρούχα ως ενσώματη εμπειρία, η οποία απορρέει από τις αισθήσεις και την κίνηση στο χώρο, σε συνδυασμό με τις υλικές ιδιότητες του υφάσματος και αναφορά σε φαινομενολογικές θεωρίες, καθώς και σε θεωρίες υλικού πολιτισμού, που τονίζουν τη δραστική ικανότητα που έχουν τα ενδύματα να διαμορφώνουν τους ανθρώπους.

​

​

Ενδυματολογικές διαλέξεις. Κύκλος 6 συναντήσεων (8/11-20/12/2019)

Η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας διοργανώνει για δεύτερη συνεχή χρονιά κύκλο επιμορφωτικών διαλέξεων με αντικείμενο το ένδυμα και ποικίλη θεματολογία: από την ιστορία του ενδύματος και τις τοπικές φορεσιές έως τη συντήρηση των βυζαντινών αμφίων και το θεατρικό κοστούμι.

  • Ντύνοντας την ουτοπία: Οι ενδυματολογικές πρακτικές των Kibbo Kift» με τη Μέτυ Τσουκάτου

  • «Φορεσιές από την Ερυθραία της Μικράς Ασίας» με τον Θοδωρή Κοντάρα

  • «Χρυσοκέντητοι επιτάφιοι (14ος-17ος αι.): Λειτουργικά άμφια της ορθοδόξου εκκλησίας» με την Καλλιόπη Καβάσιλα

  • «Από τη βασίλισσα Αμαλία ως τη Σοφία Κοκοσαλάκη.

  • Η εξέλιξη του ελληνικού γυναικείου ενδύματος με αφορμή την έκθεση: ‘Ελληνική μόδα. 100 χρόνια έμπνευσης και δημιουργίας’» με τον Νίκο Σαριδάκη

  • «Οι παραστάσεις ενδυμασιών της περιηγητικής γραμματείας στο εδώλιο» με τη Φανή-Μαρία Τσιγκάκου

  • «Σκηνική μεταμόρφωση και θεατρικό κοστούμι» με τον Θάνο Βόβολη

​

​

Ενδυματολογικές διαλέξεις. Κύκλος 8 συναντήσεων (4/10-29/11/2018)

Στον πρώτο αυτό κύκλο διαλέξεων της Ελληνικής Εταιρείας Ενδυμασιολογίας ειδικοί από διάφορους χώρους αναλύουν ποικίλα θέματα για την ιστορία, τη θεωρία και τη δημιουργία του ενδύματος, σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους, καθώς και για το θεατρικό κοστούμι. Η θεματική του προγράμματος είναι ιδιαίτερα πλούσια: από τα fashion icon στα υφάσματα της ύστερης αρχαιότητας και από την παγκόσμια έκθεση σκηνογραφίας στην Πράγα έως τη γυναικεία ένδυση στην Αγγλία του ύστερου 19ου αιώνα.

  • «Τα fashion icon που επηρέασαν το παγκόσμιο στιλ» με τον Μάρκελλο Νύκτα

  •  «Το βυζαντινό ένδυμα, μια γλώσσα εικόνων, μας μιλά για τη βυζαντινή κοινωνία» με την Παρή Καλαμαρά:

  • «Το κοστούμι ως έκθεμα στον αστικό χώρο: Η ‘περιπατητική’ ενδυματολογική έκθεση Tribes (Φυλές) στην παγκόσμια έκθεση σκηνογραφίας της Πράγας PQ 2015» με τη Σοφία Παντουβάκη

  • «Μόδα ή αντι-μόδα; Η επιρροή της αρχαίας ελληνικής ενδυμασίας στη γυναικεία ένδυση στην Αγγλία του ύστερου 19ου αιώνα» με τη Μυρσίνη Πήχου

  • «Η ελληνική ενδυμασία μέσα από τα μάτια των ευρωπαίων περιηγητών (16ος-19ος αιώνας). Εικονογραφικά, μορφολογικά και πολιτισμικά ζητήματα» με την Αφροδίτη Κούρια

  • «Υφάσματα της ύστερης αρχαιότητας στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα Β. Παπαντωνίου: από την ίνα στο εργαλείο και το ένδυμα» με τη Σοφία Τσουρινάκη

  • «Τσάντες από προσφυγικά σωσίβια: ο κραφτιβισμός ως πρακτική επανένταξης» με την Έλια Πετρίδου

  • «Οι φορεσιές της Αργολιδοκορινθίας» με την Ιωάννα Παπαντωνίου

​

​

«Το ελληνικό κόσμημα». Εργαστηριακός κύκλος 4 συναντήσεων με τον Γιάννη Τσαλαπάτη (28/11-12/12/2017)

Το σεμινάριο εστιάζει στις παραδοσιακές τεχνικές μορφοποίησης και διακόσμησης αργυρών κοσμημάτων, μυώντας τους συμμετέχοντες, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, στα διαδοχικά στάδια της κάθε τεχνικής έως την ολοκλήρωση του κοσμήματος. 
Στο εργαστήριο διδάσκονται οι ακόλουθες τεχνικές κατασκευής παραδοσιακών κοσμημάτων:

  • Χύτευση

  • Σφυρηλάτηση

  • Συρματερή τεχνική

​

 

«Ένδυμα και νόμος: σύγχρονες προβληματικές». Σεμινάριο δύο συναντήσεων

(10-6/11/2017)

Η πρώτη συνάντηση έχει ως θέμα: «Ένδυμα προστασίας: Η διανοητική ιδιοκτησία στον χώρο του ενδύματος» (δρ Θ. Χίου) και αποσκοπεί στην ευσύνοπτη παρουσίαση των ειδών και του περιεχομένου της προστασίας του ενδύματος από τη σκοπιά των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (πνευματική ιδιοκτησία, εμπορικά σήματα, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, σχέδια και υποδείγματα).

Η δεύτερη συνάντηση έχει ως θέμα: «Το ένδυμα που ενώνει και διαφοροποιεί. Ανθρωπογεωγραφικές προσεγγίσεις και κανονιστικές ρυθμίσεις» (Χρ. Καπαρτζιάνη, Σπ. Κουλοχέρης). Με αφορμή τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στην Αθήνα και με στόχο η συνάντηση να αποτελέσει αφορμή για έναν «δικαιικό» διάλογο, οι εισηγητές εξετάζουν τη λειτουργία του ενδύματος στον δημόσιο χώρο, το «όμοιο» και το «διαφορετικό», την έμφυλη, την ατομική και τη συλλογική ταυτότητα και την ελευθερία της έκφρασης.

​

​

Μαθήματα Felting (γλυπτική μαλλιού). Εργαστηριακός κύκλος 4 συναντήσεων  με την Άννα Βλασερού (30/10-20/11/2017)

Το σεμινάριο εστιάζει στην κατασκευή κετσέ-τσόχας από ακατέργαστο μαλλί, με τη συγκεκριμένη τεχνική, καθώς και τρισδιάστατων αντικειμένων (λουλούδι, μπίλια), αλλά και στην εφαρμογή τσόχας σε μεταξωτό ύφασμα.

​

​

«Το αρχαίο ελληνικό ύφασμα». Κύκλος τεσσάρων διαλέξεων με τη Στέλλα Σπαντιδάκη (5-26/10/2017)

Το σεμινάριο έχει σαν θεματική το αρχαίο ελληνικό ύφασμα, και κινείται σε 4 άξονες, που αναπτύσσονται σε 4 συναντήσεις: 

  • Εισαγωγή στο αρχαιολογικό ύφασμα

  • Η ένδυση στον ελληνικό χώρο (από τη μινωική έως την ελληνιστική εποχή)

  • Η τεχνολογία των αρχαίων ελληνικών υφασμάτων στην 1η χιλιετία π.Χ (τεχνικές κατασκευής κλωστών και υφάσματος

  • Η τεχνολογία των αρχαίων ελληνικών υφασμάτων στην 1η χιλιετία π.Χ. (τεχικές διακόσμησης & βαφές).

​

​

«Το ένδυμα ως πολιτισμικό αγαθό: η συγκρότηση ενδυματολογικών συλλογών και σύγχρονες εκθεσιακές πρακτικές». Κύκλος 4 διαλέξεων (26/9-10/10/2017)

Ποιες είναι οι πληροφορίες που δίνουν τα ενδύματα ως τεκμήριο πολιτισμού; Πώς το ένδυμα και η μόδα έγιναν αντικείμενο συλλογής και έκθεσης; Πώς καταγράφουμε ένα ένδυμα; Στόχος του κύκλου είναι να διερευνήσει πώς το ένδυμα έχει αποτελέσει πολιτισμικό αγαθό και να καταδείξει πώς έχει καταγραφεί στο χώρο και στο χρόνο, μέσα από τη μελέτη του ως μουσειακού αντικειμένου και τις εκθέσεις τις αφιερωμένες στο ένδυμα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στον κύκλο περιλαμβάνεται επίσης παρουσίαση επιλεγμένων συλλογών από τον ελληνικό χώρο. Τέλος, παρουσιάζεται συνοπτικά η διαδικασία καταγραφής και τεκμηρίωσης ενδυμάτων και οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να ασκηθούν στην καταγραφή ενός ενδυματολογικού αντικειμένου.

«Το ένδυμα ως τεκμήριο πολιτισμού»:

  • «Από το μουσείο ... στα μουσεία: Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε τις πολλαπλές ιστορίες και αξίες τους, αξιοποιώντας το ένδυμα ως μουσειακό αντικείμενο και έκθεμα», με τη Μάρλεν Μούλιου

  • «Η μόδα στο μουσείο και τα πρώτα μουσεία τα αφιερωμένα στον ενδυματολογικό πολιτισμό στη Δύση: μια αναδρομή στο χρόνο και στο χώρο», με τη Μυρσίνη Πήχου

«Η συγκρότηση των ενδυματoλoγικών συλλoγών στην Ελλάδα και σύγχρονες εκθεσιακές πρακτικές»:

  • «Ελληνικές μουσειακές συλλογές και ένδυμα: μια σύντομη επισκόπηση», με την Ξένια Πολίτου

  • «Σύγχρονες πρακτικές στις ενδυματολογικές εκθέσεις, τάσεις και προβληματισμοί», με την Έλια Πετρίδου

«Εισαγωγή στην καταγραφή και τεκμηρίωση του ενδύματος»,

  • «Το ένδυμα στο Μουσείο: από τη θεωρία στην πράξη», με την Αγγελική Ρουμελιώτη

  • Εργαστήριο καταγραφής ενδυματολογικού αντικειμένου

«Μελέτες περιπτώσεων ενδυματολογικών συλλογών»:

  • «Η ενδυματολογική συλλογή του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης: συγκρότηση, τεκμηρίωση, ερμηνεία», με την Eλένη Παπαθωμά

  • «Η ενδυματολογική συλλογή του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος: συλλέγω, ερευνώ, εκθέτω», με την Αγγελική Ρουμελιώτη

  • «Μουσείο Μπενάκη: 8.000 ενδύματα και 5 συλλογές. Η ενδυματολογική συλλογή ενός πολυσυλλεκτικού Μουσείου», με την Ξένια Πολίτου

  • «Οι ενδυματολογικές ‘ομάδες’ του Λυκείου των Ελληνίδων: καταγραφή και τεκμηρίωση στο Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας», με την  Τάνια Βελίσκου

  •  «H ενδυματολογική συλλογή Γιάννη Μέτση στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα: τεκμηρίωση, ερμηνεία, έκθεση», με τη Σοφία Παντουβάκη

  • «Οι πανεπιστημιακές συλλογές-μουσεία και η σύνδεσή τους με την ακαδημαϊκή ζωή: η περίπτωση της μουσειακής συλλογής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης», με τη Νάντια Μαχά-Μπιζούμη  

​

​

Έκθεση με τίτλο «Κοστούμι χορού και θεάτρου: Από τον σχεδιασμό στην υλοποίηση», σε συνεργασία με τον Φιλοπρόοδο Όμιλο Υμηττού, το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και την Εθνική Λυρική Σκηνή (24/11-7/12/2008)

Στην έκθεση αυτή, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Φ.Ο.Υ., παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό θεατρικά κοστούμια μαζί με το απαραίτητο επεξηγηματικό υλικό –μακέτες εργασίας, πατρόν, φωτογραφίες και δείγματα υλικών–, εκθέματα που σκοπό είχαν να προβάλουν τον τρόπο δημιουργίας του θεατρικού κοστουμιού και το ρόλο που διαδραματίζει σε μια θεατρική ή χορευτική παράσταση.

Στο πλαίσιο της έκθεσης η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας ανταποκρίθηκε θετικά στην πρόσκληση του Φ.Ο.Υ. και διοργάνωσε ανοιχτή συζήτηση για το θεατρικό κοστούμι, το σχεδιασμό και την κατασκευή του, στην οποία συμμετείχαν τα παρακάτω μέλη της Εταιρείας: Ιωάννα Παπαντωνίου, Σοφία Παντουβάκη, Ρένα Γεωργιάδου, Χρήστος Μπρούφας και Ευαγγελία Άντζακα.

10-17-1
8-11
4-10
10-6
28-11
30-10
5-26-10
26-9
24-11
bottom of page